فیوز

انواع فیوز ها :

• تند کار : این فیوزها زمان قطع کمتری نسبت به فیوزهای کندکار داشته و به همین دلیل در مصارف روشنایی استفاده می شوند .
• کند کار : این فیوزها با زمان قطع بیشتر برای راه اندازی موتورهای الکتریکی استفاده می شوند .

انواع فیوزها از نظر ساختاری :

• فیوز اتوماتیک
• فیوز فشنگی
• فیوز استوانه ای
• فیوز دو شاخه ای
• فیوز خط هوایی یا حلقه ای

توجه :
هر یک از فیوزها برای جریان خاصی طراحی شده‌اند و استفاده نامناسب از آنها می تواند موجب آسیب رسیدن به شخص یا دستگاه شود.

فیوز چیست؟

فیوز یک عنصر حفاظتی در مدار است که هرگونه اضافه جریانی را که بیشتر از مقدار نوشته شده روی فیوز باشد تشخیص داده و آنرا سریع قطع میکند . بدین صورت که جریان اضافه سبب تولید گرما در فیوز شده و یک سیم حساس به حرارت را که در مسیر عبور جریان و در داخل فیوز قرار دارد ذوب میکند و در نتیجه مسیر عبور جریان قطع شده و اتصال کوتاه بطور موقت برطرف می شود اما تا زمانی که عامل ایجاد کننده اتصال کوتاه مرتفع نگردد عوض کردن فیوز فایده ای ندارد.
فیوز معمولا از یک تیوب سرامیکی تشکیل شده که آلیاژی از جنس نقره یا مس از وسط آن عبور می کند و اطراف آن با کوارتز یا سیلیس پر می شود ،المان مرکزی فیوز به گونه ای طراحی شده است که اجازه عبور جریانهای مجاز را می دهد و به این ترتیب فیوز از عبور جریانهای اضافی و خطا جلوگیری می کند.

اتصال کوتاه چیست؟

اتصال کوتاه خطایی است در یک وسیله الکتریکی که در آن بار الکتریکی اجازه می یابد تا بین یک فاز و زمین الکتریکی یا بین دو فاز جریان یابد. به عبارت غیر فنی تر، یک اتصال کوتاه هنگامی رخ میدهد که جریان الکتریسیته از یک مدار در جهتی ناخواسته، عموما به دلیل یک اتصالی در جایی که کسی انتظار ندارد، عبور کند.
ساده ترین راه برای ایجاد یک اتصال کوتاه متصل کردن سرهای مثبت و منفی یک باتری توسط یک هادی کم مقاومت، مانند سیم، است. مقاومت کم موجب جریان زیاد می شود که منجر به خروج انرژی زیادی از باتری در مدت کوتاه میشود.

مفهوم بار اضافی به چه معنا می باشد؟

مقدار جریان عبوری از مدار را اصطلاحا بار می نامند،گاهی به هنگام استفاده بیش از حد مصرف کننده ها ،راه اندازی الکترو موتورها تحت فشار و یا عدم تعادل در شبکه در مدار الکتریکی بار اضافی بیش از حد مجاز به وجود می آید که باید از عبور آن جلوگیری شود چرا که باعث صدمه به تجهیزات می گردد.

تقسیم بندی فیوزها از نقطه نظر کاربرد

فیوزهای ساختمانی و سیستم های روشنایی

فیوزهای ساختمانی معمولا از نظر ولتاژ با ولتاژ برق شهری یکسان بوده و از آنها برای محافظت از تجهیزات ساختمانی و روشنایی استفاده می شود نمونه ساده این فیوزها موسوم به فیوز فشنگی در پایین کنتور برق نصب می شود.

فیوزهای صنعتی و نیروگاهی

با توجه به تنوع فعالیتهای صنعتی این فیوزها دارای تنوع بسیاری هستند یک نمونه از این فیوز که معمولا به شکل مکعب مستطیل با دو قسمت فلزی کارد مانند که از دو سر آن خارج شده ،می باشد که به آن فیوز کاردی می گویند ولتاژ این فیوزها بسته به تجهیزاتی که از آنها حفظت می کنند بین 500 تا 1200 ولت و با شدت جریانهای مختلف می باشد. البته نوعی خاص از فیوز وجود دارد که مخصوص حفاظت از تجهیزات ÷ستهای برق و نیروگاهی می باشد،که به انها فیوزهای HV یا های ولتاژ می گویند این فیوزها قابلیت کار با ولتاژهای بسیار بالا گاها تا 36000 ولت را نیز دارا می باشند.

فیوزهای الکترونیک صنعتی

درواقع این فیوزها محافظت از وسایلی نظیر کنترل درایوهای برق مستقیم ،یو پی اس ها و اینورتر ها و سایر تجهیزاتی که به نوعی با عناصر نیمه رسانای الکتریکی semiconductors سرو کار دارند ،را به عهده دارند و از آنجا که این عناصر ظرفیت حرارتی پایین داشته و فوق العاده نسبت به افزایش جریان حساس هستند بنابراین باید با فیوزهای خاصی موسوم به فیوزهای تند سوز حفاظت شوند.

تشخیص جریان نامى فیوز از رنگ پولک :

• جریان نامى فیوز
• سوختن فیوز(پس از سوختن پولک تحت کشش فنر آزاد وبه طرف بالا میرود)

رنگ پولک	جریان نامى فیوز A
قرمز روشن	10
خاکسترى	16
زرد روشن	25
سیاه	35
سفید	50
مسى روشن	63
قرمز تیره	100
زرد تیره	125
مسى	160
آبى	200

کلید فیوز مینیاتوری Miniature fuse

از آنجا که کلید فیوزهای مینیاتوری به عنوان یکی از قطع کننده های مدار امروزه در بیشتر خانه ها و دستگاههای حساس جهت محا فظت وایمنی افراد و دستگاهها درمقابل جریانها ی هجومی و اتصال کوتاه به کار می روند. همان فیوزهایی که در جعبه فیوز آشپزخانه تان زیاد مشاهده کرده اید و یا روی کنتور منزلتان .

ساختار :

• پوسته
• مگنت
• شاسی کلید
• بی متال
• جرقه گیر
• فنرها و اتصالات
• ترمینال ها

پوسته :

که کلیه قسمتهای دیگر درون آن قرار می گیرد و باید از مواد عایق و غیر قابل شعله ور شدن باشد که بطور معمول از با کالیت یا پلی آمید می باشد. در نوع غیر استاندارد آن از مواد ترموپلاست تهیه می شود که مقاومت مناسب در مقابل حرارت ناشی از جرقه را ندارد که دارای بوی خاصی است که میتوان آن را از نوع دیگر مقایسه نمود.

مگنت:

مگنت از سیم پیچ و تیغه پهن متصل به انتهای سیم پیچ مگنت و شیار های اتصال لولا یی و هسته مرکزی تشکیل شده است و در برابر اتصال کوتاه واکنش نشان می دهد و باعث قطع کلید میشود.در کلید فیوز های استاندارد هر جریان نامی مگنت خاص خود را دارد در حالی که در انواع غیر استاندارد برای آمپراژ های مختلف از یک نوع مگنت استفاده می شود.

شاسی کلید :

وسیله ای برای قرار دادن کلید فیوز های مینیاتوری در حالت قطع و وصل می باشد .

بی متال :

رله اضافه بار به کار رفته در کلید فیوزهای مینیاتوری یک بی متال است که در زمان تولید بوسیله یک پیچ آمپر دقیق آن تنظیم و توسط کارخانه لاک می شود. این رله کار قطع مدار را در برابر اضافه بار بر عهده داردکه در نوع غیر استاندارد این قطعه اصلا وجود ندارد.

جرقه گیر :

که از صفحات فلزی موازی هم تشکیل شده است که توسط لایه های عایق از هم جدا شده اند و در زمان قطع با تقسیم جرقه به جرقه های کو چک از جرقه های خطرناک و ایجاد صدای زیاد جلوگیری می کند.

فنرها و اتصالات :

این اجزا باید از توان مکانیکی و ساختار ویژهای بر خور دار باشند و در برابر زنگ زدگی مقاوم باشد.

ترمینال ها :

که باید ضد زنگ و باید طوری طراحی شود که هادیها براحتی در آن قرار گیرند.