۴ سال پس از عرضه آخرین رزبری پای، تیم رزبری پای امروز با یک کامپیوتر کوچک و قدرتمند جدید بازگشته است. رزبری پای ۵ جانشین خلف مدل قبلی است که برخی قطعات آن به‌روز رسانی شده و حتی دارای چیپ‌های اختصاصی می‌باشد.
اما قبل از معرفی و بررسی رزبری پای ۵ بهتر است در مورد مفهوم کلی این مینی کامپیوتر صحبت کنیم. بنیاد رزبری پای و بخش تجاری آن از سال ۲۰۱۲ در حال طراحی و فروش کامپیوترهای تک بردی (single-board) ارزان قیمت، با ابعاد کوچک در حد یک دسته کارت بازی هستند. این مینی کامپیوترها بر پایه یک چیپ Arm ساخته شده‌اند و هر چیزی که در یک کامپیوتر کامل انتظار داریم را در خود دارند. ( مثل پورت‌های USB، خروجی HDMI، پورت Ethernet برای اتصال شبکه و موارد دیگر) رزبری پای در نسخه‌های جدیدتر به قابلیت‌های ارتباطی جدیدی مانند بلوتوث و وای‌فای هم مجهز شده است.
افراد فعال در حوزه تکنولوژی به سرعت شروع به استفاده از این مینی کامپیوترها و قابلیت‌های آن کردند و توسط رزبری پای ها توانستند انواع سرور، کنسول‌های بازی رترو، وسایل تعاملی، ربات و.. بسازند. به طور خلاصه باید گفت که این کامپیوتر کوچک تک برد٬ برای شروع کدنویسی و ایجاد شبکه بدون نیاز به درگیری با سخت‌افزار، راه‌حل ایده‌آلی است.
مدت زیادی طول نکشید که شرکت‌های مختلف از رزبری پای به عنوان کنترلرهای صنعتی یا کامپیوترهای اداری استفاده کردند. این موضوع در برخی بازه‌های زمانی به مشکلات کمبود عرضه هم منجر شد که نشان‌دهنده موفقیت بیش از اندازه این بردها است.
برای خرید انواع رزبری پای و لوازم جانبی آن با بهترین قیمت می توانید به فروشگاه آنلاین روبوایکیو مراجعه نمایید.
نگاهی دقیق به رزبری پای ۵
بهتر است بدون صحبت اضافه به بررسی مشخصات این دستگاه جدید بپردازیم. رزبری پای ۵ از پردازنده ۶۴ بیت ۴ هسته‌ای Arm Cortex-A76 استفاده می‌کند که با فرکانس ۲.۴ گیگاهرتز کار می‌کند. این پردازنده ۵۱۲ کیلوبایت حافظه کش L2 به ازای هر هسته و ۲ مگابایت کش L3 مشترک دارد.
مانند رزبری پای ۴، این برد هم از وای-فای ۵ (802.11ac)، بلوتوث ۵.۰، بلوتوث کم مصرف (BLE) و Giagabit Ethernet پشتیبانی می‌کند. دو پورت micro-HDMI برای رزبری پای ۵ در نظر گرفته شده تا بتوان با استفاده از فقط یک رزبری پای ۵، دو نمایشگر 4K با نرخ تازه‌سازی ۶۰ هرتز و قابلیت HDR را راه‌اندازی کرد.
در مورد پورت‌های USB نیز تغییر خاصی مشاهده نمی‌شود و همچنان شاهد دو پورت USB 3.0 با حداکثر سرعت ۵ گیگابیت بر ثانیه به همراه دو پورت USB 2.0 هستیم و پورت USB-C نیز به عنوان پورت تغذیه عمل می‌کند.
برای اولین بار، اضافه کردن تجهیزات جانبی PCI Express آسان تر خواهد بود، زیرا تیم Raspberry Pi رابط جدید تک خطی PCIe 2.0 را ارائه داده‌اند. البته برای استفاده از این رابط نیاز به یک برد HAT خواهیم داشت. به طور مشابه PoE نیز به یک HAT جداگانه نیاز دارد.
در این نسخه نیز هدر ۴۰ پین و پورت‌های دوربین و نمایشگر MIPI (با افزایش تعداد خطوط 2 x 2 به 2 x 4) حضور دارند. به علاوه سرعت عملکرد سوکت microSD دوبرابر شده است.
در حال حاضر فقط دو مدل رزبری پای ۵ با رم مختلف معرفی شده که مدل ۴ گیگابایت ۶۰ دلار و مدل ۸ گیگابایت ۸۰ دلار قیمت گذاری شده است. بنابراین حداقل قیمت رزبری پای ۵ نسبت به ۴ (که مدل‌های ۱، ۲، ۴ و ۸ گیگابایت دارد و همچنان تولید خواهد شد) افزایش قابل توجهی داشته اما اگر مدل‌های با رم مشابه را مقایسه کنیم، به افزایش قیمت ۵ دلاری می‌رسیم.
ارائه چیپ اختصاصی برای امکانات جدید I/O
در حالی که SoC اصلی رزبری پای ۵ هم توسط Broadcom طراحی شده است؛ رزبری پای ۵ اولین رزبری پای اصلی است که از چیپ اختصاصی RP1 استفاده می‌کند.
این آی سی نقش پل جنوبی را ایفا می‌کند یعنی عملیات ورودی خروجی (I/O) را مدیریت می‌کند و جایگزین برخی از عملیات‌هایی شده‌است که قبلا توسط تراشه اصلی انجام می‌شدند. مدل‌های قبلی رزبری پای به یک کنترلر I/O ساخت یک شرکت شخص-ثالث متکی بودند.
به عبارت فنی تر و از قول مدیرعامل رزبری پای، «چیپ RP1، سوکت کنترلر I/O را در اختیار می‌گیرد که در نسخه‌های قبلی در اختیار آی سی های Microchip (LAN9512، LAN9514، LAN7515) یا Via Labs (VL805) بود. به طور دقیق‌تر اکثر قسمت‌های آنالوگ چیپ اصلی شامل GPIO و لوازم جانبی با سرعت پایین، Ethernet Mac، MIPI CSI/DSI و analog TV با چیپ RP1 جایگزین شده‌اند. بنابراین مدیریت HDMI، SRAM و PCI Express (هم ارتباط با RP1 و هم ارتباط با وسایل جانبی) با SoC اصلی است.
البته این اولین چیپ اختصاصی رزبری پای نیست چون تیم رزبری پای قبلا میکروکنترلر خود را برای برد رزبری پای پیکو Raspberry Pi Pico طراحی و تولید کرده است. رزبری پای پیکو یک برد میکروکنترلری است که رقیب آردوینو نانو بوده و مانند آن کاربردهای مختلفی دارد.
اما در نهایت، رزبری پای ۵ نشان می‌دهد که تیم رزبری پای قصد دارد هرچه بیشتر روی قطعات مورد استفاده کنترل داشته باشد. این نکته هم قابل ذکر است که تیراژ رزبری پای به اندازه‌ای رسیده است که اجازه تولید قطعات اختصاصی را به آن‌ها می‌دهد.
پاسخ به تقاضا و زمان عرضه
در سال ۲۰۲۱، به بخش بازرگانی رزبری پای ۴۵ میلیون دلار بودجه برای سرمایه گذاری در زنجیره تامین و تولید محصولات جدید اختصاص یافت. اما تقاضا برای رزبری پای همواره بالا بوده است.
از دید مصرف کننده این نکته اهمیت دارد که رزبری پای ۵ به سبد محصولات این شرکت اضافه خواهد شد به عبارت دیگر حداقل تا مدتی، رزبری پای ۴ همچنان تولید می‌شود؛ بنابراین در شرایط فعلی، نگرانی خاصی از بابت عرضه این مینی‌کامپیوترهای محبوب وجود ندارد. همچنین طبق وعده رزبری پای، مدل جدید تا قبل از پایان ماه اکتبر میلادی در اختیار مصرف‌کنندگان قرار خواهد گرفت.
