آشنایی با رگولاتور . آپ امپ . پتانسیومتر

ما برای راه اندازی بسیاری از قطعات و اِلِمان های الکترونیکی مدارها، نیاز به یک ولتاژ ثابت و بدون نوسان، مثل V5 داریمرگولاتورهای ولتاژ، نوعی از نیمه رساناها هستند که برای تنظیم ولتاژ طراحی شده اند.

انواع رگولاتور :

1) رگولاتورهای ولتاژ خروجی ثابتِ مثبت: که خروجی انها یک عدد ثابت و غیر قابل تغییر + می باشد که نام گذاری انها هم به صورت 78XX یا L78XX یا M78XX می باشد.2 رقم سمت راست که به صورت XX نشان داده شده نشان دهنده ی ولتاژ خروجی است. مثلاً ولتاژ خروجی رگولاتور 7805 ، 5 ولت می باشد. L یا M هم نشان دهنده ی حداکثر جریان دهی آن است (L= تا 1 آمپر ،M =تا 1.5 امپر)

2 ) رگولاتورهای ولتاژ خروجی ثابتِ منفی: که خروجی آنها یک عدد ثابت منفی و غیر قابل تغییر – می باشد که نامگذاری انها به صورت 79XX می باشد.

3) رگولاتورهای ولتاژ خروجی متغیر: به وسیله ی این رگولاتورها می توان ولتاژ خروجی را کنترل کرد. معروف ترین و پر کاربردترین نوع خروجی + آنها LM317 و LM138 وLM338 و خروجی – انهاLM337 می باشد. این رگولاتورها 3 پایه دارند.مثبت + ، خروجی، زمین یا – ( قطب – منبع تغذیه را زمین نیز می گوییم (GND) . به شکل نگاه کنید.

در رگولاتورهای سری XX78 ولتاژ ورودی باید حداقل 2.3 ولت بیشتر از خروجی آنها باشد. حداقل ولتاژ ورودی و همچنین ولتاژ خروجی آنها در جدول زیر آمده است:

حداقل ولتاژ ورودی	ولتاژ خروجی	شماره مدل
7.3	5	7805
11.5	9	7809
14.6	12	7812
21	18	7818
27.1	24	7824

تقویت کننده های تفاضلی( OP-AMP)

این قطعه معمولاً به صورت IC ساخته شده وبا مدارهای مجتمع ترانزیستوری طراحی می شود.کار کردن با این قطعه نسبتاً ساده می باشد و همین موضوع باعث استقبال فراوان از این قطعه شده است.

این قطعه کاربردهای فراوانی از جمله مقایسه، تقویت، فیلترینگ، اسیلاتور و…. دارد که ما در اینجا فقط به بحث مقایسه کنندگی آن می پردازیم.

مقایسه کنندگی

OP-AMP دارای 2 پایه ی تغذیه ی + و – و 2 پایه ی ورودی + و – و یک پایه ی خروجی می باشد.
در مُد مقایسه کنندگی، ولتاژ 2 پایه ی ورودی با هم مقایسه شده و اگر ولتاژ ورودی + بیشتر باشد، بر روی پایه ی خروجی ولتاژ + و در غیر این صورت بر روی پایه ی خروجی ولتاژ قرار خواهد گرفت.
معروفترین Op-Amp آی سی LM358 می‌باشد که یک آی سی 8 پایه است و دارای 2 واحد مستقل Op-Amp می‌باشد.
مقایسه‌ی 2 ولتاژ ورودی توسط Op-Amp از مهمترین کاربرد‌های آن در مدارهای الکترونیکی می‌باشد که در ادامه در این مورد توضیح داده شده است.

استفاده از Op-Amp در مُد مقایسه کنندگی

این المان الکترونیکی اختلاف میان ولتاژهای ورودی در پای های مثبت و منفی را در خروجی آشکار می سازد.حتی اگر این اختلاف ولتاژ کوچک باشد. این المان همواره دارای دو پایه مثبت و منفی در ورودی،و یک پایه در خروجی است.

پایه ورودی مثبت را در اصطلاح لاتین noninverting inputو پایه منفی را inverting می گویند.
برای راه‌اندازی IC، پایه‌ی پایه‌ی 8 را به +5 ولت متصل می‌نماییم. پایه‌ی 4 هم به 0ولت یا زمین متصل می‌کنیم.

حال اگر ولتا‍ژ ورودی مثبت(+in) بیشتر از ورودی منفی باشد، ولتاژ پایه‌ی +Vss که در اینجا 5ولت است، بر روی خروجی(Output) قرار می‌گیرد، و اگر ولتاژ –In بیشتر از +in باشد، ولتاژ –Vss که در اینجا 0 ولت است، بر روی خروجی قرار می‌گیرد.
ترتیب پایه‌های LM358 در شکل زیر توضیح داده شده است.

همانطور که در شکل می‌بینید، این IC دارای 2 واحد Op-Amp مستقل از هم می‌باشد.

پتانسومتر

پتانسیومتر یا مقاومت متغیر مقاومتی است که میتوان با پیچاندن ان مقدار ان را به دلخواه تغییر داد که در مقدار واندازه های مختلف وجود دارد . نقطه شماره 1 را به (+) مدار و نقطه شماره3 رابه (-) مدار متصل کرده و ولتاژ خروجی را از نقطه شماره 2 میگیریم.