کلید محافظ جان که با RCCB (residual-current circuit breaker) یا RCD (Residual-current device) نیز شناخته می‌شود، نوعی کلید است که با مقایسهٔ جریان سیم‌های رفت و برگشت، در صورتی که اختلافی بین جریان رفت و برگشت وجود داشته باشد مدار را قطع می‌کند.
در حالت عادی مدارهای الکتریکی، جریان رفت با جریان برگشت برابر است، اما اگر به هر دلیلی جریان بین سیم فاز و نول (در مدارهای تکفاز) اختلاف داشته باشد کلید محافظ جان عمل خواهد کرد. وجود این اختلاف ممکن است بر اثر اتصال بدنهٔ یکی از دستگاه‌های الکتریکی باشد که در آن جریان الکتریکی به جای برگشتن از راه سیم نول از راه زمین به منبع برمی‌گردد که اصطلاحاً می‌گویند جریان نشت پیدا کرده است.
این دستگاه جریان‌های نشتی کوچکی را که توسط فیوز شناسایی نمی‌شوند اما می‌توانند زمینه‌ساز آتش‌سوزی یا برق‌گرفتگی شوند شناسایی و مدار را در چند دهم یا صدم ثانیه قطع می‌کند.
جریان نشتی ممکن است از راه بدن فردی که با زمین تماس دارد و تصادفاً دستش با قسمت برقدار مدار تماس پیداکرده است به وجود آید، کلیدهای محافظ جان به گونه‌ای طراحی می‌شوند که پیش از آسیب‌رسیدن به فرد مدار را قطع می‌کند. این کلیدها برای قطع مدار در برابر اضافه بار و اتصال‌کوتاه طراحی نشده‌اند.
گونهٔ دیگری از این کلیدها که افزون بر جریان نشتی به اضافه‌بار هم واکنش نشان می‌دهند RCBO (residual-current circuit breaker with overcurrent protection) نامیده می‌شوند.
اجزای یک نمونه RCD در تصویر زیر نمایش داده شده است. این قسمت ها عبارتند از:
1- کانکتور برق ورودی
2- کانکتور برق خروجی
3- کلید ریست
4- کانتکت های وصل و قطع کننده
5- بوبین نگهدارنده ی کانتکت ها
6- سیم پیچ حس کننده
7- مدار حسگر
8- کلید تست (برای بررسی کارکرد RCD)
9- مسیر جریان نشتی در زمان فشردن کلید تست
