چرخدنده شانه ای 15*15 مدول 1.5 طول 20 سانتی متر فلزی

چرخدنده شانه ای 15*15 مدول 1.5 طول 20 سانتی متر فلزی، نوع خاصی از چرخدنده است که برای انتقال قدرت در صنعت مکانیک به کار می رود و عمدتا در کاربرد هایی نظیر انتقال حرکت و قدرت میان دو شافت متوالی به کار می‌رود. چرخدنده های شانه ای که تحت عنوان رک و پینیون (rack pinion) شناخته می شوند، دسته ای از عملگرهای خطی هستند، که از دو عضو اصلی دنده شانه ای، با نام (Rack) و دنده مقابل (Pinion) تشکیل شده اند. کاربرد اصلی این مجموعه تبدیل حرکت دورانی از طریق دنده ی مقابل موتور، به حرکت خطی، در راستای دنده شانه ای می باشد. بنابر این، می توان این طور در نظر گرفت که، حرکت دورانی موتور از طریق دنده مقابل یا همان pinion به دنده شانه ای یا rack منتقل شده و به حرکت خطی تبدیل میگردد. این حرکت به دو صورت ممکن است اتفاق بیفتد: در صورت ثابت بودن دنده شانه ای و پیچ شدن آن به سیستم ثابت (زمین)، مجموعه متصل به پینیون، که شامل موتور و سیستم متصل به آن می شود، حرکت خواهند کرد و در صورت ثابت بودن محل قرار گیری و سیستم متصل به موتور، مجموعه متصل به دنده شانه ای، در راستای خود حرکت خواهد کرد. ( مانند درب هایی ریلی که رک به درب خود وصل شده و موتور در یک نقطه ثابت و غیر قابل حرکت قرار گرفته است.)

چرخدنده های شانه ای در نوع خود، به دو دسته اصلی ساده و مورب تقسیم بندی می شوند: در نوع ساده از آن ها، محل و راستای قرار گیری دندانه ها با راستای رک زاویه 90 درجه میسازد. کاملا واضح است، که دنده مقابل مورد استفاده نیز، باید از نوع ساده بوده و راستای دندانه ها، موازی محور عبوری از مرکز پینیون باشد. در نوع مورب راستای قرارگیری دندانه ها با راستای رک، زاویه می سازد، که این زاویه موجب درگیر شدن تعداد دندانه بیشتری در هر لحظه و تماس و جدا شدن راحت تر دنده مقابل با دنده شانه ای می گردد. علاوه بر نوع دنده شانه ای، مهمترین پارامتر تاثیر گذار بعدی، مدول دنده شانه ای می باشد. این پارامتر که نشانگر ابعاد و اندازه های rack pinion می باشد.  از نسبت قطر دایره گام به تعداد دندانه ها به دست می آید. مدول چرخ دنده را همچنین می توان، از نسبت گام به تعداد دندانه نیز به دست آورد . با در نظر گرفتن این تعاریف، در دنده شانه ای ها گام چرخ دنده برابر است با مدول ضرب در عدد π. به طور مثال گام دنده شانه ای مدول 1 برابر است با 3.14 و مدول 2 برابر است با 6.28 میلی متر.

سایر پارامتر های مرتبط با چرخ دنده ها عبارتست از:

• گام : فاصله یک نقطه روی دندانه تا نقطه متناظرش در دندانه مجاور بعدی. 
• دایره گام : هنگامی که دو چرخدنده با هم درگیر می شوند، دو دایره فرضی وجود دارد که به هم مماس هستند، این دو دایره دایره گام و قطر آن ها نیز قطر گام نامیده می شود.
• اندازه سردنده : به فاصله شعاعی بین بالای دندانه تا دایره گام سردنده گفته می شود.
•  اندازه پایه دنده : به فاصله شعاعی از ریشه دندانه تا دایره گام اندازه پایه دنده گفته می شود
• عمق دندانه : مجموع دو پارامتر  اندازه پایه و سردنده، دنده عمق دندانه را نشان می دهد.